گفته می‌شود که غول‌های فناوری در حال بررسی راهکارهایی برای تأمین زیرساخت‌های هوش مصنوعی آینده از طریق ساخت دیتاسنترهای معلق در فضا هستند. آن‌ها چشم‌اندازی را دنبال می‌کنند که دیتاسنترهای عظیم در مدار زمین یا حتی در سطح ماه قرار بگیرند؛ مسیری که می‌تواند چاره‌ای برای تامین انرژی و چالش‌های زیست‌محیطی ابرسازه‌های دیتاسنتر باشد.

Soundcloud

جدیدترین اخبار تکنولوژی هوش مصنوعی و شبکه‌های اجتماعی را در نامبرلند بخوانید.

افزایش توان پردازشی موردنیاز برای مدل‌های هوش مصنوعی، مصرف انرژی دیتاسنترها را به سطحی رسانده که عملا بخش بزرگی از توان نیروگاه‌ها را می‌بلعد. مقدار قابل توجهی از برق مصرفی این مراکز همچنان از سوخت‌های فسیلی تأمین می‌شود و سیستم‌های خنک‌سازی آن‌ها به حجم زیادی آب نیاز دارد. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند با گسترش ابزارهای هوش مصنوعی در سال‌های آینده، فشار بر منابع انرژی و آب تشدید خواهد شد و توسعه‌ی زیرساخت‌ها با محدودیت‌های جدی روبه‌رو می‌شود.

قرار دادن دیتاسنتر در فضا چند مزیت به‌همراه دارد. مهم‌ترین مزیت، دسترسی دائمی و بدون وقفه به انرژی خورشیدی در بالای جو زمین است؛ منبعی که بدون ابر و شرایط جوی متغیر، امکان تولید برق پاک و مداوم را فراهم می‌کند.

از سوی دیگر، محیط خلأ شرایط طبیعی مناسبی برای دفع حرارت ایجاد می‌کند و نیاز به سیستم‌های خنک‌سازی پرمصرف را کاهش می‌دهد. افزون‌بر این، انتقال بخشی از ظرفیت محاسباتی به خارج از زمین می‌تواند نیاز به زمین‌ برای ساخت دیتاسنترها را از میان بردارد.

طبق گزارش وال‌استریت‌ژورنال، چهره‌های برجسته‌ی صنعت فناوری مانند جف بزوس، سوندار پیچای و ایلان ماسک به‌تازگی دیدگاه‌های روشنی درباره‌ی احداث دیتاسنتر در فضا ارائه کرده‌اند. بزوس از امکان رقابت این فناوری با مراکز زمینی به‌دلیل بهره‌گیری از انرژی خورشیدی فراوان سخن گفته و ماسک نیز ایده‌ی ماهواره‌های مجهزبه ارتباط لیزری را مطرح کرده است.

یکی از پروژه‌های پیش‌گام در این حوزه، طرح Project Suncatcher از زیرمجموعه‌ی شرکت آلفابت (شرکت مادر گوگل) است که می‌خواهد تا اوایل سال ۲۰۲۷ دو ماهواره‌ی آزمایشی را به مدار بفرستد و سخت‌افزار محاسباتی خود را در محیط بدون اتمسفر بررسی کند. در این پروژه از تراشه‌های اختصاصی برای هوش مصنوعی استفاده خواهد شد و مزایای مطرح‌شده، شامل کاهش مصرف انرژی و خنک‌سازی آسان‌تر عنوان شده‌اند.

در کنار غول‌های فناوری، استارتاپ‌ Starcloud با حمایت انویدیا به‌طور عملی این مسیر را دنبال می‌کند. این شرکت ماهواره‌هایی مجهز به پردازنده‌های هوش مصنوعی را به فضا فرستاده است تا امکان‌پذیر بودن این ایده را آزمایش کند. مدیرعامل Starcloud پیش‌بینی کرده است که در دهه‌ی آینده بخش عمده‌ی دیتاسنترها به خارج از زمین منتقل می‌شوند.

کاهش هزینه‌ی پرتاب، کارایی بالاتر سلول‌های خورشیدی و پیشرفت در طراحی ماهواره‌ها، احتمال امکان‌پذیری طرح مذکور را افزایش می‌دهد. با وجود این، مسائلی مانند تاب‌آوری سخت‌افزار در برابر تابش‌های کیهانی، مدیریت تأخیر ارتباطی، ایجاد سامانه‌های تعمیر و نگه‌داری کم‌هزینه و کاهش مخارج ساخت سازه‌های بزرگ در فضا همچنان موانع جدی به شمار می‌آیند.

بااین‌حال، گزارش تأکید می‌کند که از دید اقتصادی، فعلاً ساخت دیتاسنتر در فضا مقرون‌به‌صرفه نیست. به‌گفته‌ی یکی از محققان پیشین ناسا، ممکن است طی 10 سال دیگر چنین طرحی به‌صورت تجاری امکان‌پذیر شود.

برخی پژوهشگران در مطالعات اخیر خود دریافته‌اند که تمرکز ai برای جلب رضایت کاربر، ممکن است منجربه نگفتن واقعیت شود.