پس از خرید واتساپ توسط فیس‌بوک، واتساپ به نوعی یک انقلاب زمانی شده است. تعداد کاربران این اپلیکیشن به صورت مداوم افزایش یافته و در حال حاضر بیش از 2 میلیارد نفر از این اپلیکیشن برای گفتوگو با دوستان و خانواده‌شان استفاده می‌کنند، که از 450 میلیون نفر در زمان خرید افزایش یافته است. اما با این حال، واتساپ هنوز به میزان قابل توجهی یک منبع سودآوری نیست، به عبارت دیگر، تاکنون به مقدار کافی درآمد نداشته است.
واتساپ تبلیغات نشان نمی‌دهد. همچنین واتساپ به تمرکز بسیار گران‌قیمت شرکت بر روی متافرس (پلتفرم مجازی فیس‌بوک) و تلاش برای رقابت با تیک‌تاک به وسیله محصول ویدیوی کوتاه خود، “ریلز”، مرتبط نیست.
به این ترتیب، نشان داده می‌شود که واتساپ تفاوت‌های مهمی با دیگر محصولات و پروژه‌های متا (فیس‌بوک) دارد و در حوزه‌ی تبلیغات و تلاش‌هایی که به ایجاد محتوای متافرس و رقابت با تیک‌تاک مرتبط هستند، دخیل نیست.
واتساپ باید به یک محصول مهم تبدیل شود و به وسیله آن به سود کلی دست پیدا کند. برای دستیابی به این هدف، واتساپ نیاز دارد که شرکت‌های بزرگ در سراسر جهان بیشتر به این سرویس اعتماد کرده و آن را به عنوان راه اصلی برای ارتباط با مشتریان خود استفاده کنند. به این صورت که این شرکت‌ها برای هر گفتوگو، مبلغی در بازه 0.5 تا 15 سنت به عنوان هزینه به واتساپ پرداخت کنند. این هزینه به عنوان منابع درآمدی برای واتساپ و متا عمل می‌کند و برای کمک به تحقق اهداف مالی مهم این شرکت مورد نیاز است.
آلیس نیوتون-رکس، مدیر محصول واحد واتساپ، به اهمیت ارتباط میان مردم و کسب‌وکارها از طریق واتساپ دارد. او توضیح داده که در کشورهایی مانند هند و برزیل، مردم از واتساپ برای رزرو سفرهای اوبر و دریافت توصیه‌های فیلم در حساب‌های نتفلیکس خود استفاده می‌کنند. این امر نشان می‌دهد که واتساپ در جهان به عنوان یک ابزار محبوب برای ارتباط با دوستان و خانواده و همچنین انجام کسب‌وکارهای مختلف شناخته می‌شود.
آلیس نیوتون-رکس نیز در مصاحبه‌ای با شبکه CNBC اشاره کرده که مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا (فیس‌بوک)، نقش مهمی در تیم واتساپ ایفا می‌کند و با ویل کثکارت، رئیس فعلی واتساپ، به طور منتظره ارتباط برقرار می‌کند و از نقش او در استراتژی و مسیر رشد واتساپ تقدیر می‌کند.
واتساپ به عنوان یکی از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های پیام‌رسانی در جهان شناخته می‌شود، به خصوص در کشورهایی که ساختار ارتباطات قوی تلفنی ندارند و واتساپ به افراد این مناطق امکان ارتباط اقتصادی از طریق تلفن همراه را فراهم کرده است. در اختتامیه، آلیس نیوتون-رکس تاکید کرده که واتساپ مانند “اکسیژن” است و هرچند به نظر می‌رسد یک ابزار روزمره باشد، اگر کسی آن را از دست بدهد، واقعاً در مشکل قرار خواهد گرفت.
برای تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران، ارزش واقعی واتساپ برای متا (شرکت مادر فیس‌بوک) به مدت طولانی نامشخص بوده است. متا اندازه کسب‌وکار واتساپ را منتشر نمی‌کند. نیک لین، بنیان‌گذار شرکت تحقیقاتی Mobilesquared، تخمین می‌زند که درآمد واتساپ بین حدود 500 میلیون دلار تا 1 میلیارد دلار باشد که کمتر از 1% از کل فروش متا است.
در مقابل، مبلغ اینستاگرام تخمین زده شده برای کسب‌وکاری سال آینده حدود 40 میلیارد دلار درآمد خواهد داشت. این نشان می‌دهد که در مقایسه با اینستاگرام، واتساپ به نسبت بهره‌برداری از تعداد کاربران بسیار بزرگ خود، درآمد کمتری تولید کرده است.
این چالش مالی واتساپ به ریشه در تاریخچه‌اش برمی‌گردد. همزآن کوم و برایان آکتون، بنیان‌گذاران واتساپ، در یک پست وبلاگ در سال 2012 صراحتاً به صنعت تبلیغات انتقاد کرده و نوشته‌اند که “هیچ کس صبح از خواب بیدار نمی‌شود تا تبلیغات بیشتری ببیند، هیچ کس شب را با افکار درباره تبلیغاتی که فردا خواهند دید به پایان نمی‌برد.” این انتقاد نشان از ترجیح واتساپ به مدل تبلیغاتی متفاوتی دارد که تاکنون در کسب درآمد موفق نشده است.
در سال‌های پس از معامله فیس‌بوک با واتساپ، ژان کوم و برایان آکتون به گزارش‌ها به دلیل مسائل مرتبط با حریم خصوصی داده و تبدیل واتساپ به یک منبع درآمد برخورد کردند. آکتون در سال 2017 جای خود را ترک کرد و کوم یک سال بعد از او خارج شد.
این مشکل تنها مسأله حریم خصوصی و اخلاق نیست. همانطور که دبورا آهو ویلیامسون اشاره کرده، وظیفه اصلی واتساپ به عنوان یک پلتفرم رمزگذاری‌شده برای مردم برای ارسال پیام‌های خصوصی به یکدیگر، به ویژه “متناسب با تبلیغات نیست”. آیا یک کاربر واقعاً می‌خواهد تبلیغات مک‌دونالد در کنار پیام‌های خصوصی با اعضای خانواده‌اش ظاهر شود؟
اما طی دو دهه گذشته، فیس‌بوک تقریباً هیچ کسب‌وکاری خارج از تبلیغات نداشته است، حتی در حالی که به تولید دستگاه‌های مصرفی و متافرس، در مورد واتساپ، به جلب شرکت‌ها برای پرداخت برای مسیج‌ها اقدام کرده است.
طرح کسب‌وکار واتساپ Business توسط متا در سال 2018 آغاز شد و به عنوان یک راه برای شرکت‌ها برای ارتباط آسان‌تر با کاربران از طریق حساب‌های تجاری تأییدشده و مجموعه ابزارهای داخلی ارائه شد. در ژوئن، متا اعلام کرد که تعداد کاربران فعال ماهانه واتساپ Business در سه سال گذشته چهار برابر شده و به 200 میلیون نفر رسیده است.
شرکت‌های کوچک می‌توانند از این اپلیکیشن به صورت رایگان استفاده کنند یا به تعداد کشور و منابع اضافی ماهانه پرداخت کنند تا از ویژگی‌های اضافی مانند ایجاد وب‌سایت واتساپ و دسترسی به حساب شرکتی در تا 10 دستگاه استفاده کنند. شرکت‌های بزرگ می‌توانند برای کمپین‌ها و ویژگی‌های پیام‌رسانی گسترده‌تر پرداخت کرده و به شرکت‌ها در ارائه خدمات مشتری و پشتیبانی به مخاطبان بزرگ از طریق پلتفرم واتساپ Business کمک کنند.
در خدمات ارتقاء شده، متا هزینه برای هر مکالمه را محاسبه می‌کند و مبلغ آن متغیر است. به عنوان مثال، در برزیل، یک مکالمه کوتاه تأیید شده که کاربران برای تأیید کدهای یک بار مصرف وارد می‌کنند، ممکن است برای یک شرکت 3.15 سنت هزینه کند، در حالی که مکالمات تبلیغاتی پیچیده‌تر و گسترده‌تر که جزئیات تخفیف‌ها یا پیشنهادات ویژه را توضیح می‌دهند، ممکن است 6.25 سنت هزینه داشته باشند.
متا در گزارش سالیانه‌اش اعلام کرده است که فروش در بخش “فرزندان برنامه‌ها و سایر درآمدها” شرکت، که شامل پلتفرم کسب‌وکار واتساپ و منابع درآمدی دیگر مانند کارمزد‌های نتیجه‌ای که متا از توسعه‌دهندگانی که از زیرساخت پرداختی آن استفاده می‌کنند در آن قرار دارد، در سال 2022 نسبت به سال گذشته 12% افزایش یافته
استراتژی متا (شرکت مادری فیس‌بوک) برای کسب درآمد از واتساپ و سایر اپلیکیشن‌ها و خدمات پیام‌رسانی اشتراکی مطرح شده است. مارک زاکربرگ اعلام کرده که محصولات تبلیغاتی “click-to-message” که در واتساپ، مسنجر و اینستاگرام اجرا می‌شوند، حدود 9 میلیارد دلار درآمد سالانه تولید می‌کنند. اغلب این فروش‌ها از اپلیکیشن مسنجر شرکت تأتی و کمترین مقدار آنها از تبلیغات مشابه در واتساپ است. اما زاکربرگ اعلام کرده که تبلیغات “click-to-message” مخصوص واتساپ به تاریخ 1.5 میلیارد دلار رسیده و با یک رشد بیش از 80 درصد در سال به سال ادامه دارد. متا ادعا می‌کند که این درآمد تبلیغاتی به کل درآمد تبلیغاتی متا افزوده می‌شود و در واتساپ جداگانه ثبت نشده است.
علاوه بر محصولات تبلیغاتی جدید، آلیس نیوتون-رکس همچنین ویژگی “کانال‌ها” را در واتساپ معرفی کرده است که متا آن را در ژوئن معرفی کرده است. این ابزار جدید مشابه ویژگی مشابهی در اپلیکیشن پیام‌رسانی تلگرام است و مانند یک “سرویس پخش خصوصی” عمل می‌کند که جدا از پیام‌رسانی اصلی واتساپ برای دوستان و اعضای خانواده انجام می‌شود. این به سازمان‌ها و کاربران قدرتمند اجازه می‌دهد که کانال‌های خود را برای ارسال پیام‌ها یا ارسال به‌روزرسانی‌ها و نظرسنجی‌ها به گروه‌های بزرگی از مردم ایجاد کنند.
به نظر می‌رسد واتساپ سعی دارد که ویژگی‌های مختلف تلگرام به خود اضافه کند تا از این طریق کاربران بیشتری را به خود جذب کند و رضایت کاربران خود را هم افزایش دهد. الان که تلگرام، اکانت پریمیوم خود را اضافه کرده، این رقابت بیشتر شده است و کاربران برای خرید تلگرام پرمیوم اقدام می‌کنند و سرگرم آپدیت‌های جدید و قابلیت‌های انحصاری آن هستند.
اگرچه کانال‌ها در حال حاضر تنها در چند کشور از جمله کلمبیا و سنگاپور در دسترس است، آلیس نیوتون-رکس اشاره کرده است که متا برنامه‌های بزرگتری برای این محصول دارد و در نظر دارد راه‌هایی برای کسب درآمد از آن را مدنظر قرار دهد. این شامل ایده‌هایی مانند اشتراک‌گذاری کانال با پرداخت یک مبلغ کوچک برای دریافت محتوای اخبار یا تبلیغات از اشخاص مشهور می‌شود. همچنین ممکن است به صاحبان کانال امکان تبلیغ کانال خود در دایرکتوری واتساپ را فراهم کند.
همچنین وارد شدن تبلیغات به عنوان یک گزینه در آینده نیز ممکن است باشد، زیرا اکنون شرکت‌ها راهی برای اجرای تبلیغات را بدون وارد شدن آنها به یک جریان پیام‌های مخفی فراهم کرده‌اند.
