از زمانی که ChatGPT و دیگر چت‌بات‌های هوش مصنوعی به‌طور عمومی عرضه شدند، همه در تکاپو افتادند که از آن استفاده کنند و از موج تکنولوژی عقب نیفتند؛ اما خیلی افراد بعد از کمی کار با چت جی‌پی‌تی حس کردند که آن‌قدرها مفید نیست و حتی زیاد هم کاربردی نیست!
ولی اشکال نه از چت جی‌پی‌تی، بلکه از نحوه کار کاربر است که نتوانسته روش صحیح استفاده از چت جی پی تی را یاد بگیرد و خروجی مورد نظرش را بگیرد. در این مقاله از نامبرلند، درباره اینکه پرامپت چیست یا پرامپت نویسی هوش مصنوعی چیست و چگونه می‌توان بهترین پرامپت را برای چت بات‌های هوش مصنوعی نوشت، به‌طور مفصل صحبت کرده‌ایم.
فهرست مقاله پرامپت چیست
پرامپت چیست و پرامپت نویسی به چه معناست؟!
ابتدا ببینیم تعریف پرامپت در هوش مصنوعی چیست. پرامپت دستوری است که به هوش مصنوعی می‌دهیم تا به خواسته‌های ما پاسخ دهد. ابزارها و چت‌بات‌های هوش مصنوعی مانند چت جی‌پی‌تی مجهز به سیستم پردازش زبان طبیعی (Natural Language Processing) هستند؛ یعنی آن‌ها می‌توانند از حرف زدن و نوشتن ما یاد بگیرند و به سؤالات و درخواست‌های ما پاسخ دهند. با این وجود ما هم باید بدانیم که چطور درخواست خود را بیان کنیم تا بهترین نتیجه را بگیریم. درست نوشتن پرامپت می‌تواند باعث شود تا اطلاعات درستی را از هوش مصنوعی یا چت‌بات دریافت کنیم و با پاسخ‌های بی سروته و نامرتبط مواجه نشویم. به فرایند انجام این کار پرامپت نویسی گفته میشود.
اکنون پرامپت نویسی و درست نوشتن دستور برای هوش مصنوعی، تبدیل به یک مهارت حرفهای و شغل شده است.
مهندسی پرامپت یا پرامپت نویسی به فرایند ایجاد، آزمایش و اصلاح دستورات مناسب هوش مصنوعی گفته میشود.
درست است که ابزارهای هوش مصنوعی مولد مانند ChatGPT، Google Gemini، Copilot و Claude.ai در تولید سریع محتوا عالی هستند؛ اما همه این ابزارها ماشین هستند و از خودشان عقل و منطق و درک ندارند. بنابراین یک اشکال بزرگ این ابزارها این است که می‌توانند اطلاعات نادرست، منقضی‌شده یا نامربوط ارائه دهد.
هرچه پرامپت هوش مصنوعی دقیق‌تر و جزئی‌تر باشد، پاسخ بهتر و هدفمندتری از چت‌بات می‌گیریم.
انواع پرامپت
پرامپت‌ها بسته به هدف و نوع استفاده‌ای که دارید، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. در ادامه، چند نوع از انواع پرامپت‌ها را برایتان نام می‌بریم و مختصر توضیح می‌دهیم.
پرامپتهای توضیحی (Descriptive Prompts)
این پرامپت‌ها برای توضیح یک موضوع یا مفهوم خاص طراحی شده‌اند.
مثال: تفاوت بین هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را توضیح بده.
پرامپتهای تولید محتوا (Content Creation Prompts)
برای تولید متون خلاقانه یا حرفهای مانند مقاله‌ها، داستان‌ها، تبلیغات یا کپشن‌های شبکه‌های اجتماعی.
مثال: یک پاراگراف خلاقانه برای تبلیغ یک نوشیدنی انرژی‌زا بنویس.
پرامپتهای آموزشی (Educational Prompts)
برای یادگیری و آموزش در زمینه‌های مختلف، مانند زبان‌آموزی، مهارت‌های فنی یا موضوعات آکادمیک.
مثال: گرامر گذشته ساده را با مثال‌های کاربردی توضیح بده.
پرامپتهای تحلیلی (Analytical Prompts)
برای تحلیل داده‌ها، ارائه نمودارها یا ارزیابی اطلاعات.
مثال: لطفاً عملکرد فروش یک شرکت را با داده‌های زیر تحلیل کن.
پرامپتهای برنامه‌نویسی (Coding Prompts)
برای تولید کد، حل مشکلات فنی یا ارائه توضیح درمورد کدنویسی و الگوریتم‌ها.
مثال: یک برنامه در پایتون بنویس که لیستی از اعداد تصادفی تولید کند.
پرامپتهای ترجمه و زبان‌شناسی (Translation and Linguistic Prompts)
برای ترجمه متن‌ها، توضیح اصطلاحات یا بررسی گرامر.
مثال: متن زیر را از انگلیسی به فارسی ترجمه کن: [متن]
پرامپتهای طراحی تصویر (Image Generation Prompts)
برای تولید تصاویر با استفاده از هوش مصنوعی.
مثال: یک تصویر از یک گربه در حال بازی در یک باغ با گل‌های رنگارنگ طراحی کن.
پرامپتهای بهینه‌سازی محتوا (SEO Prompts)
برای بهینه‌سازی متن‌ها جهت موتورهای جستجو، انتخاب کلمات کلیدی و تولید متون سئومحور.
مثال: یک متن 150 کلمه‌ای برای بهینه‌سازی صفحه محصول «کفش ورزشی» بنویس.
پرامپتهای خلاقانه (Creative Prompts)
برای تولید ایده‌های جدید، داستان‌های کوتاه یا طرح‌های خلاقانه.
مثال: یک داستان کوتاه علمی-تخیلی با محوریت سفر در زمان بنویس.
پرامپتهای پرسش و پاسخ (Q&A Prompts)
برای دریافت پاسخ‌های کوتاه یا توضیحات دقیق درمورد سؤالات خاص.
مثال: چگونه می‌توانم بهترین زمان برای یادگیری زبان را تعیین کنم؟
پرامپتهای حل مسئله (Problem-Solving Prompts)
برای حل مسائل پیچیده یا ارائه پیشنهادها و راهکارها.
مثال: چگونه می‌توان بهره‌وری در محیط کار را افزایش داد؟
پرامپتهای ساختاردهی (Formatting Prompts)
برای دریافت پاسخ در فرمت خاص مانند جدول، لیست یا خلاصه.
مثال: لطفاً مزایای ورزش را در قالب یک جدول دوستونی (مزایا/توضیح) ارائه بده.
پرامپتهای چندمرحله‌ای (Multi-Step Prompts)
برای انجام وظایف چندگانه یا پاسخ‌های چندبخشی.
مثال: ابتدا گرامر زمان حال کامل را توضیح بده، سپس ۳ مثال بیاور.
اهمیت پرامپت نویسی چیست؟
برای رسیدن به درست‌ترین و دقیق‌ترین پاسخ، پرامپتهای هوش مصنوعی باید دقیق و اصولی نوشته شوند. Prompt نویسی یافتن مناسب‌ترین و موثرترین کلمات برای رسیدن به یک نتیجه درست از هوش مصنوعی است. همه ما سعی می‌کنیم در زندگی روزمره خود ترکیب مناسبی از کلمات را پیدا کنیم تا منظورمان را به‌درستی به دیگران برسانیم.
همان‌طور که اگر با انسان‌های دیگر، به‌طور مبهم و نامشخص صحبت کنیم، آن‌ها متوجه منظور ما نمی‌شوند؛ اگر پرسش‌های دقیق از AI نپرسیم یا دستورات نامشخص و مبهم به هوش مصنوعی بدهیم، خروجی قابل قبولی به ما نمی‌دهد.
اگر با ابزارهای هوش مصنوعی به‌طور مبهم حرف بزنید، جواب مبهم و احتمالاً نامرتبطی دریافت خواهید کرد. به همین دلیل افرادی که از این ابزارها به‌طور جدی استفاده می‌کنند، باید نوع نوشتن دستور یا پرامپت را یاد بگیرند.
اصول پرامپت نویسی چیست؟
پرامپت نویسی آن‌قدر مهم است که امروزه در برخی شرکت‌های بزرگ دنیا، یک عنوان شغلی به اسم «مهندس پرامپت» یا «Prompt Engineering» وجود دارد و مهندسان این رشته، شغلشان این است که بهترین و کارآمدترین پرامپت‌ها را طراحی کنند. در ادامه به اصول و تکنیک‌های پیشرفته پرامپت اشاره می‌کنیم که شما همه بتوانید پرامپتهای بهتر و دقیق‌تری بنویسید و پاسخ‌های بهتری بگیرید.
یک پرامپت درست شامل ۶ عنصر اصلی است:
- کانتکست یا زمینه: برای هوش مصنوعی مشخص کنید که زمینه کاری که دارید چیست. مثلا قرار است یک پروژه دانشجویی باشد؛
- پرسونا: برایش مشخص کنید که به چه عنوان به شما جواب دهد، به عنوان یک متخصص باسابقه؟ یک دوست؟ یک مشاور؟
- لحن: به او بگویید با چه لحنی جواب دهد، لحن صمیمی یا لحن حرفهای؟
- فرمت: برایش مشخص کنید که پاسخ را در فرمت متن، اکسل، تصویر یا هرچیزی که می‌خواهید به شما بدهد؛
- تسک: مهم است در پایان مشخص کنید که دقیقا کاری که باید انجام دهد چیست.
- نمونه: می‌توانید یک نمونه هم به هوش مصنوعی بدهید تا موضوع برایش مشخص‌تر باشد.
حالا در ادامه تکنیک‌های مختلف پرامپت نویسی با تکیه بر این شش عنصر را برایتان نام می‌بریم و توضیح می‌دهیم.
در نوشتن دستورات خلاق باشید
از خلاقیت نترسید. شما می‌توانید از هوش مصنوعی بخواهید که تقریباً درمورد هر چیزی برایتان بنویسد، چه یک رمان معمایی جنایی، چه توضیحاتی درباره سیاهچاله‌ها به زبان ساده! هنگامی که برای اولین بار ChatGPT (یا دیگر چت‌بات‌ها) را باز کنید، چند پیشنهاد فوری را هم مشاهده خواهید کرد. اگر دوست دارید آخرین نسخه ChatGPT یعنی نسخه 4o را امتحان کنید، می‌توانید اقدام به خرید اکانت chatgpt کنید.
دستورات خلاقانه شما روی هوش مصنوعی نیز تاثیر می‌گذارد که پاسخ‌های خلاقانه دهد. می‌توانید به آن بگویید که لحن خاصی داشته باشد، یا با نوع خاصی از مخاطبان صحبت کند یا حتی با دوبیتی‌های قافیه‌دار پاسخ دهد!
آن‌قدر سوال بپرسید تا به جواب برسید
چت‌بات هوش مصنوعی می‌تواند سابقه چت را در حافظه خود نگه دارد و تا زمانی که چت را پاک نکرده‌اید، می‌توانید درباره همان موضوع با او صحبت کنید و این صحبت را ادامه دهید. حتی می‌توانید پس از یک گفتگو و تعامل طولانی با چت‌بات (AI interaction)، از او بخواهید «کل حرفهای ما را در 100 کلمه خلاصه کن».
به هوش مصنوعی بیشتر درمورد خود بگویید
یکی از اصول مهم درباره نحوه کار با هوش مصنوعی این است که اگر به آن بیشتر درمورد خود بگویید، می‌تواند پاسخ‌های بهتری بدهد. می‌توانید اطلاعاتی به او بدهید؛ مانند اینکه در کجای دنیا هستید، چه علایقی دارید، چه کاری می‌کنید و… فقط مراقب باشید که اطلاعات شخصی را به اشتراک نگذارید.
به هوش مصنوعی یک نقش خاص بدهید
یکی از اصول مهم در چت‌بات هوش مصنوعی زمانی بهترین عملکرد را دارد که یک نقش یا یک هویت به او بدهید و سپس دستورتان را به او بدهید. مثلا به او بگویید «فرض کن یک حسابدار باسابقه و دقیق هستی و حالا این حسابرسی‌ها را برای من انجام بده.»
شفاف بپرسید و هر بار فقط یک دستور به ربات بدهید
هنگامی که به چت‌بات هوش مصنوعی یک نقش دادید، حالا دستور را واضح و مشخص بنویسید تا برایتان انجام دهد. در یک پرامپت وظایف و دستورات زیادی برایش ننویسید و قدم به قدم پیش بروید. مثلا به او بگویید «فرض کن یک آشپز ایتالیایی و مسلط به غذاهای مدیترانه‌ای هستی و حالا یک رسپی شام پروتئینی خوشمزه برایم بنویس.» مهم است که دستور شما کاملا مشخص باشد و جزئیاتی را که در نظر دارید، شامل شود؛ چراکه او از ذهن شما خبر ندارد! باید اطلاعاتی را که لازم دارد، به او بدهید.
یک مثال دیگر:
«فرض کن یک ایمیل مارکتر حرفهای در یک استارتاپ فروش کفش طبی هستی و مخاطبان هدف تو در رده سنی ۱۵ تا ۲۵ هستند و به رنگ‌های کرم و روشن علاقه دارند. آن‌ها از پلتفرم تلگرام به‌عنوان شبکه اجتماعی استفاده می‌کنند. حالا باید یک ایمیل تبلیغاتی درباره اهمیت استفاده از این کفش‌ها بنویسی.»
دستورات خود را بر اساس خروجی‌های هوش مصنوعی اصلاح کنید
اگر پاسخ چت‌بات هوش مصنوعی کاملاً آن چیزی نیست که می‌خواستید، دوباره به او دستور دهید! دستور را دوباره بیان کنید، جزئیات بیشتری اضافه کنید یا درخواست خود را روشن کنید!
مثلا: «به‌عنوان کسی که عاشق رمان‌های اسرارآمیز با نقش‌های اول‌های زن قوی، مانند مجموعه خانم مارپل آگاتا کریستی است، می‌توانید کتاب‌های مشابه دیگری را پیشنهاد کنید تا من لذت ببرم؟»
اطلاعات زمینه‌ای را که chatGPT لازم دارد به او بدهید
ممکن است لازم باشد یک سری اطلاعات زمینه‌ای مانند اطلاعات تاریخی، اولویت‌هایتان یا هر جزئیات مرتبطی را که لازم است، به او بدهید تا بهتر بتواند پاسخ دهد. این امر یکی از اصول نحوه سوال پرسیدن از چت جی پی تی است.
مثال: اگر یک سناریو ویدیویی می‌خواهید، باید دقیقا به او بگویید که لازم است به چه مواردی دقت کند. مثلا اگر می‌خواهید یک سناریوی آگهی بازرگانی بنویسید، یک فایل آماده کنید که شامل جزئیاتی درمورد اینکه چه کسی هستید، چه کاری انجام می‌دهید و هویت برند شما چیست، باشد. به این ترتیب، هر بار که یک کار بیزینسی با او داشتید اطلاعات را برایش جایگذاری کنید.
از خود هوش مصنوعی راهنمایی بگیرید
جالب است نه؟ می توانید از خود چت‌بات بخواهید که چه پرامپت و دستوری برای کارتان مناسب است! مثلا از ChatGPT بپرسید که چه جزئیات دیگری نیاز دارد. مثلا از او بپرسید:
«اگر بخواهم یک داستان کوتاه جنایی بنویسم، چه پرامپتی باید به تو بدهم تا بتوانی بهترین نتیجه را به من بدهی؟»
و وقتی که ChatGPT جواب داد، به چت‌بات بگویید که نظرتان درباره پاسخش چیست و چه چیزی را لازم است ویرایش کند.
البته چت‌بات‌های هوش مصنوعی، فقط شامل چت جی‌پی‌تی نمی‌شود؛ شما می‌توانید از هوش مصنوعیهای دیگر مثل جمینای یا claude هم استفاده کنید. حتی می‌توانید اقدام به خرید اکانت Gemini کنید تا به آخرین و پیشرفته‌ترین نسخه هوش مصنوعی گوگل دسترسی داشته باشید.
وضوح و دقت را در اولویت قرار دهید
بازهم تکرار می کنیم که باید واضح و مشخص با او حرف بزنید و دقیقا چیزی که لازم دارید، به او بفهمانید. ساختار و طرح کلی به هوش مصنوعی بدهید. او گفت هرچه بتوانید دستورالعمل‌های خود را دقیق‌تر کنید، خروجی آن بهتر خواهد بود.
به افعال توجه کنید
این یکی از اصول پرامپت‌‌نویسی حرفهای است که افعالی را پیدا کنید که به‌وضوح قصد شما را بیان می‌کند. به این ترتیب، هوش مصنوعی شانس بیشتری برای درک کامل درخواست شما دارد. مثال استفاده از عبارت «این را خلاصه کن» بهتر از عبارت «این را بازنویسی کن تا کوتاه‌تر باشد» است.
مودب باشید، اما دوستانه!
در حالی که کاربران ChatGPT ممکن است هرکدام لحن‌های متفاوتی داشته باشند، این‌طور که به نظر می‌رسد صحبت کردن با یک لحن دوستانه و محاوره‌ای – گویی که با دوستتان حرف می‌زنید- بهترین نتایج را به همراه دارد. حتی گاهی او را تشویق کنید و بگویید کارش خوب بوده تا متوجه شود شما به چه نوع پاسخ‌هایی علاقه‌مند هستید و نظرتان درباره عملکرد او خوب بوده تا به همین روش ادامه دهد.
یک GPT سفارشی برای خود بسازید!
در نسخه چت جی پی تی 4 یک امکان به نام GPT builder وجود دارد که شما می توانید به یک بات اطلاعاتی دهید و او را آموزش دهید تا طبق آموزش‌هایی که از شما دیده پاسخ‌های تخصصی‌تری بدهد. به‌طور مثال می‌توانید درباره موضوع «برنامه‌نویسی» اطلاعاتی به او بدهید و به اصطلاح عامیانه به او یک مبحث را آموزش دهید که وقتی یک پرامپت تخصصی دریافت کرد، مطابق با آموزش‌هایی که دیده پاسخ تخصصی بدهد و نه پاسخ‌های عمومی که تابه‌حال می‌توانست بدهد.
نمونه پرامپتهای حرفهای برای چت جی‌پی‌تی
در ادامه برایتان ۵ پرامپت تخصصی در ۵ حوزه مختلف نوشته‌ایم. شما باید داخل [آکولاد] سوال یا متن مورد نظر خود را قرار دهید. این موارد پرامپتهای چت جی پی تی هستند (پرامپت‌ها را از ChatGPT گرفته‌ایم) و شما می‌توانید آن را اصلاح کنید یا تغییر دهید.
پرامپت تخصصی برای ترجمه
Prompt:
“Translate the following text from [source language] to [target language] while maintaining the tone and style of the original. Avoid literal translations and ensure the content reads naturally. Text: ‘[Insert text here]’.”
پرامپت تخصصی برای کدنویسی
Prompt:
“Write a [language, e.g., Python/JavaScript] script to [describe task]. The code should be efficient, well-documented, and include error handling. Provide comments for key sections and ensure the script is beginner-friendly if possible.”
مثال:
“Write a Python script to scrape job listings from a website, store the data in a CSV file, and include error handling for network issues.”
پرامپت تخصصی برای ساخت تصویر با چت جی‌پی‌تی
Text-to-Image Prompts:
“Create a highly detailed image of [describe the subject], with [specific style, e.g., futuristic, minimalist] elements. The image should include [specific details, e.g., color palette, objects, or atmosphere]. Make it suitable for [purpose, e.g., website banner, art piece].”
مثال:
“Create a highly detailed image of a futuristic city at sunset, with flying cars, glowing neon signs, and towering skyscrapers. The color palette should include vibrant orange, pink, and blue hues.”
پرامپت تخصصی برای سئو
Prompt:
“Generate a list of [number] SEO-friendly headlines for a blog post about [topic]. Include keywords like ‘[specific keywords]’ and ensure the titles are engaging and optimized for search engines.”
مثال:
“Generate a list of 5 SEO-friendly headlines for a blog post about ‘healthy eating habits.’ Include keywords like ‘nutrition,’ ‘weight loss,’ and ‘healthy lifestyle.'”
پرامپت تخصصی برای آموزش زبان
Prompt:
“Create a 10-minute lesson plan for an A2-level English learner focusing on [specific skill, e.g., vocabulary, grammar, speaking]. Include clear examples, practice exercises, and tips for improvement.”
مثال:
“Create a 10-minute lesson plan for an A2-level English learner focusing on using ‘present continuous tense’ in daily conversations. Include examples, a short dialogue, and a practice activity.”
سخن نهایی درباره «پرامپت چیست؟»
در این مقاله به بررسی اینکه پرامپت چیست و چرا این‌قدر مهم است پرداختیم و نحوه ارائه دستور و درخواست به هوش مصنوعی را توضیح دادیم. با یادگیری تکنیک‌های مهندسی پرامپت می‌توانید به‌راحتی از هوش مصنوعی استفاده کنید و روند انجام کارهای خود را سرعت ببخشید. همچنین می‌توانید پاسخ‌هایی درست از هوش مصنوعی دریافت کنید و زودتر به هدف اصلی خود برسید.
لطفا هر نظر و پیشنهادی درباره موضوع پرامپت نویسی دارید، با ما در میان بگذارید!
سوال خود را دقیق، واضح و با جزییات بنویسید.
پرامپت نویسی به مهارت «نوشتن پرامپتهای دقیق برای گرفتن مرتبطترین و بهترین پاسخ از هوش مصنوعی» گفته میشود.
پرامپتهای عمومی سادهتر و کلیتر هستند، اما پرامپتهای تخصصی به جزییات بیشتر و عمیقتر نیاز دارند.
خیر! پرامپت نویسی برای کار با هوش مصنوعیهای تصویرساز، ویدیوساز، موسیقیساز و غیره هم استفاده میشود.
برای بهتر شدن در پرامپت نویسی به تمرین مداوم، تحلیل نتایج، و مطالعه تکنیک‌های مربوط به مدلهای هوش مصنوعی نیاز دارید.
درود عرض ادب خدمت شما عالی بود موفق باشید
خیلی خوب بود.ممنون از زحمات شما.
نامبرلند همیشه در اوج
سلام دکتر جان
ممنون از نظر شما
سوال
تولیدمحتوا برای سرگرمی است یا ایجاد اعتماد؟ و به نظرتون دارید اعتماد چه کسی رو جلب می کنید؟